Iran

جمهوری اسلامی ایران
djoemhūrī-ye eslāmī-ye Īrān

ایران De islamitische republiek Iran (perzisch: جمهوری اسلامی ایران) (getranslitereerd: djoemhūrī-ye eslāmī-ye Īrān) of Iran (ایران) is een land in het midden-oosten.
Iran werd tot en met 1935 perzië, persicus of parsa genoemd. In dat jaar vroeg de toenmalige perzische monarch, reza sjah aan alle landen om voortaan de lokale naam van het land, Iran, te gebruiken. Iran betekent 'land van de ariërs'. na een protest van de perzische/iraanse geleerden, kondigde de regering in 1959 aan dat beide namen officieel gebruikt mogen worden. Een inwoner van Iran/Perzië is een Iraniër of een Pers of in het Perzisch; Irani of Pars (ایرانی).
Iran grenst aan Irak, Turkije, Armenië, Azerbeidzjan, Turkmenistan, Afghanistan en Pakistan. De Perzische golf en de golf van Oman bevinden zich ten zuiden en de Kaspische zee ten noorden van Iran. Aan de kust tegenover de perzische golf liggen Saoedi-Arabië, Koeweit, Bahrein, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten.
De export van aardolie en aardgas zijn groot en vormen de belangrijkste bron van inkomsten vani Iran. Iran heeft een belangrijke positie als vijfde grootste olie-exporteur ter wereld.
Iran is tevens mede-oprichter van opec, de Verenigde Naties en de organisatie van de islamitische conferentie.
De hoofdstad van Iran is Teheran. andere belangrijke steden zijn Mashhad, Tabriz, Sjiraz, Abadan, Kerman, Zahedan, Karaj, Rashjt, Yazd, Hamadan, Chorramsjahr, Ahvaz, Urmia, Arak, de religieuze stad Qom en de oude hoofdstad Isfahan.
De bevolking in Iran kende een snelle groei. In 1900 waren er naar schatting zo'n tien miljoen Iraniërs, tegenwoordig raamt de overheid het bevolkinscijfer op 73 miljoen.
Het land heeft een bijzonder jonge bevolking, de meerderheid is jonger dan 30 jaar.

De voorbereidingen.....
Iran is reeds geruime tijd onderdeel van het prioriteitenlijstje van te bezoeken landen, maar het was er nooit eerder van gekomen. Eerst door gebrek aan potentiële medereizigers, ook vanwege het beperkte aanbod en door andere prioriteiten.
Nu lijkt het dan toch te gaan gebeuren, de reis is geboekt én het ziet ernaar uit dat kras voldoende boekingen binnen heeft om de reis door te laten gaan!
Als alles goed gaat, vertrek ik op 15 mei 2007 naar Iran. Wederom dus met een georganiseerde groepsreis, de meest voor de hand liggende manier om een land als dit voor een eerste keer te bezoeken.
Dus........ de hoofddoek en de lange rokken kunnen opgezocht worden om een week verplicht verkleed te gaan als goede (nep) moslim. Staat me vast goed!
 
De uitnodiging is aangevraagd bij de Iraanse agent en de aanvraag voor het visum gaat naar de ambassade in Den Haag.
Daar vragen ze me het hemd van het lijf, maar ik heb niks te verbergen dus hopelijk krijg ik toestemming om de Iraanse grond te betreden en een (klein) stukje van het (grote) land te aanschouwen!
De spanning blijft erin, het gaat tenslotte niet om een doorsnee vakantieland.
Mijn voornemen om Iran te bezoeken heeft dan ook gemengde gevoelens en reakties opgeroepen vanuit de omgeving. Velen zijn geneigd om het nabije oosten in een vreemd, vijandig en misschien gevaarlijk licht te zien, zodat reizen erheen niet aantrekkelijk lijkt. Volgens mij is niets minder waar en had de thuisblijver nooit groter ongelijk. Zeker is dat het een vooroordeel is van velen. We zullen het gaan zien.....
Voor mij wel zorgwekkend is de luchtvervuiling, de drukte en de manische rijstijl in Tehran.
Maar vooral aardbevingen zijn een te verwachten ramp; Iran ligt op twee grote breuklijnen in de Trans-Aziatische aardbevingsgordel en wordt zo ruwweg eens per drie jaar door verwoestende aardbevingen getroffen. Tal van dorpen werden hierdoor in één ruk van de kaart geveegd en er zijn honderden duizenden doden en gewonden te betreuren geweest.
Op 26 december 2003 beefde de aarde hevig met een kracht van 6,6 op de schaal van Richter in de woestijnstad Bam, waarbij bijna 45.000 mensen het leven verloren. Het epicentrum lag onder de eeuwenoude stad Bam. Grote delen van Bam waaronder de beroemde historische citadel werden in enkele seconden weggevaagd.
Een aantal jaren geleden is een team van Japanse seismologen hierheen gekomen om de tectonische situatie te analyseren. De heren zijn na een hele korte studie gillend het land uitgevlucht. Binnen nu en 10 jaar word de stad getroffen door een beving van naar schatting 7 op de schaal van richter, of hoger. Men verwacht tussen de 1 tot 4 miljoen doden en verwoesting van het grootste gedeelte van de gebouwen. Geheel Noord-Teheran bevindt zich in de total destruction zone.
Geen leuk verhaal in een reisverslag als dit, maar wel de realiteit waar je niet omheen kunt. Helaas is het hier dus niet de vraag óf er opnieuw een aarbeving komt, maar wanéér.
Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan en de gezonde nieuwsgierigheid naar het leven van alledag in een land wat niet door het massatoerisme is aangetast wint toch van alle goedbedoelde waarschuwingen en dreigende gevaren.
Wat me verder aanspreekt is het gevarieerde landschap met groene graanvelden, rivierbeddingen, verlaten bergketens en hoogvlakten, doodstille woestijnen met hun oude dorpen in kleiarchitectuur en leem.

Met Iran Air vlieg ik in 5 1/2 uur naar de oude luchthaven Mehrabad. Onderweg naar het hotel rijdt de bus langs de Borj-e azadi, de poort van Theran.
Het is laat in de avond als ik incheck in het eenvoudige stadshotel. De kamer valt niet tegen, is vrij ruim met twee goede bedden en een gevulde koelkast voor mij alleen, maar toch zal ik de komende tijd hier zonder slaapmutsje moeten doen.

De Route.....

dagindeling/hoogtepunten

1. amsterdam–teheran
2. teheran; musea & paleizen
3. vlucht naar yazd: vuurtempel en torens van stilte & oude stad in kleiarchitectuur
4. fahraj moskee en oude lemen stad
5. abarkou, pasargadae, persepolis, shiraz
6. shiraz; stadspoort, citadel & het mausoleum van de dichter Hafez
7. rotsgraven van naqsh-e Rajab & kasteelruïne van izad khast; isfahan
8. isfahan: meidan-e emam plein, armeense wijk
9. naar kashan, Qom en teheran
10. teheran–amsterdam

......Teheranتهران......

Teheran (nieuw-perzisch:تهران) is de hoofdstad van Iran. De stad ligt in het noordelijke gedeelte van het land aan de voet van het Elboersgebergte. De stad Teheran telt 10 miljoen inwoners. Tezamen met de voorsteden wonen in het stedelijk gebied 13 miljoen mensen.
 
 
Teheran ligt op een hoogte variërend van ± 1100 meter in het zuidelijke gedeelte van de stad tot 1750 meter in het noordelijke gedeelte van de stad.
De stad kan min of meer worden opgesplitst in een arm en overwegend 'religieus' zuidelijk deel en een rijk en min of meer 'seculier' noordelijk gedeelte.
Hier heerst een landklimaat met grote temperatuurverschillen tussen zomer en winter variërend van -9ºc als minimumtemperatuur in januari tot +42ºc als maximumtemperatuur in augustus. In de winter valt geregeld sneeuw, die overigens nooit lang blijft liggen.
p schoolreisje in het nationaal archeologisch museum.

De volgende ochtend maak ik tijdens het ontbijt weer wat verder kennis met het reisgezelschap van 18 personen en gezamenlijk gaan we op pad door Teheran.
Onderweg naar het archeologisch museum rijden we door de ambassadewijk waar we een glimp opvangen van de Amerikaanse ambassade. Even verderop is zelfs het Vaticaan vertegenwoordigd.
Zo op het eerste gezicht lijkt de luchtvervuiling vandaag erg mee te vallen, ondanks het hectische verkeer met vele auto's en stinkende brommers heb ik gelukkig geen last van de smog gehad. Het lijkt erop dat de maatregelen die hiertegen genomen worden door het autoverkeer te beperken, baat hebben.

Voor mij is het museum al gauw wat saai en onze gids Reza nogal langdradig, dus ik verlaat de groep en het museum en ga in het parkje even verderop een kijkje nemen. Ik laat de eerste indrukken van deze stad op me inwerken, fotografeer het 'streetlife' en kijk mensen die ook even van een rustmoment in het parkje genieten. Dat is geheel wederzijds, zelf blijk ik ook een bezienswaardigheid te zijn. Ik moet nog even wennen aan al deze bekijks en trek m'n hoofdoek nog maar wat verder over m'n oren.........

Later op de ochtend brengen we nog een bezoekje aan een tapijtmuseum en rijden na de lunch over de Khiaban-e Vali ye Asr, wat de langste avenue ter wereld zou zijn, naar de in het noorden van Thereran gelegen paleis-musea.
Stiekem had ik gehoopt om ook nog een kopje thee te kunnen drinken in de theehuizen achter de paleizen, aan de voet van de bergen. De Teherani nemen hier op hun vrije vrijdag de kabelbaan naar boven om te genieten van de berglucht in een van de restaurants of de verschillende theehuizen.
Helaas, time flies en de dag is veel te snel voorbij, zodat we dit moeten laten schieten. Misschien reden om nog eens terug te keren in dit land............
Na een korte nachtrust verlaten we de hoofdstad alweer en vertrekken we in alle vroegte met de ochtendvlucht van Iran Air naar de woestijnstad Yazd.

......Yazd یزد ......

Yazd of Yezd (perzisch: یزد) is de hoofdstad van de provincie Yazd. Het is een van de oudste steden van Iran en een centrum van het zoroastrisme.
De stad ligt zo'n 250km ten zuidoosten van Isfahan.
In 2005 bedroeg de bevolking naar schatting 433.000 personen
Hier aangekomen nemen we onze intrek in een schitterend gerestaureerde karavanserai.
Na het bezoek aan een van de moskeeën maken we een wandeling in de doolhof van smalle straatjes van de uit klei opgebouwde oude stad. Door deze traditionele kleiarchitectuur was de karavaanstad in vroeger tijden één met het omringende woestijnlandschap. We worden bijna van de sokken gereden door de vele jongens die op brommers door de smalle straatjes scheuren. Maar ook maken we kennis met hun gastvrijheid, een van de jongens nodigt ons uit om zijn huis van binnen te komen bekijken. De familie mag met reden trots zijn, het is een groot huis met een prachtige binnenplaats waar de man des huizes in een hoek op perzische tapijten zijn waterpijp ligt te roken. Enigszins beschaamd, omdat we met een groep van 18 mensen zomaar ineens de privacy komen verstoren, bedanken we snel voor de ongelofelijke gastvrijheid. 

Het Amir Chakmaq-complex
In het centrum van de stad, aan de Meidan-e Amir Chakmaq ligt het 15e eeuwse Amir Chakmaq-complex. Oorspronkelijk was het een moskee, een badhuis, een bazaar, een karavanserai en een takieh. Van de oorspronkelijke takieh zijn alleen de latere, 19e eeuws, monumentale façade en 2 ranke minaretten bewaard. Vanaf deze hoge tribune had het publiek een uitstekend uitzicht op de traditionele passiespelen. Ook nu hebben we een schitterend uitzicht over de omgeving en de oude stad.
In het zuidwesten van het plein ligt de Masjed-e Mir Chakhmaq. Deze moskee heeft een mooie marmeren mihrab uit de 15e eeuw.

Verder brengen we nog een bezoekje aan de Atashgah-e Varahram, de moderne zoroastrische vuurtempel. Achter glas brandt het heilig vuur, dat omstreeks 1940 naar deze tempel werd overbracht en al 1500 jaar lang zou branden.
De energie van de schepper wordt in het zoroastrisme weergegeven door licht en vuur. Vandaar dat tijdens bijeenkomsten licht en vuur een belangrijke plaats innemen. Zoroastrische gebouwen worden dan ook wel vuurtempels genoemd.

Het zoroastrisme was de staatsgodsdienst van het Perzische Rijk en is nog steeds een religie in het huidige Iran, India en Azerbeidzjan.
De leer steunt op drie pijlers: goede woorden, goede daden en goede gedachten.
Bijzonder is de behandeling van hun doden: Volgens de zoroastriërs mogen aarde, vuur, lucht en water niet bezoedeld worden door het onreine. Verbranding of begraving van het lichaam was dus niet toegelaten. De priesters legden daarom de lichamen op de stenen platforms van de torens der stilte, waar ze de prooi werden voor gieren. De beenderen werden acheraf in een diepe put in het centrum van de toren geworpen. Sinds de jaren 70 begraaft men lichamen op het moderne kerkhof dat vanaf de torens te zien is en waar de graven gemaakt zijn van doordringbare beton.

Ook Freddie Mercury, de zanger van Queen, was aanhanger van het zoroastrisme.
Ongeveer 15 km buiten Yazd liggen de dakhma-ye Zatoshti, of de Torens der Stilte, waar tot in de jaren zeventig de traditonele begrafenisrituelen van de zoroastriërs plaatsvonden.
We klimmen tot boven in de vuurtempel, waar ik geniet van een mooie zonsondergang en uitzicht op de stad en het moderne kerkhof aan de voet van de berg. Hier worden tegenwoordig de doden begraven in betonnen graven die ondoorbringbaar zijn om doorsijpeling in de aarde te voorkomen.
De heuvels zijn ook gewild bij de plaatselijke jeugd die met hun brommers de steile hellingen op en af crossen. Officieel is dit gebied verboden terrein voor ze, maar blijkbaar is de poortwachter niet altijd even alert of makkelijk om te kopen.

FAHRAJ

Op vrijdagochtend maken we een uitstapje door de woestijn naar Fahraj, waar we de Jameh-moskee uit de 9e eeuw bewonderen.
Ook hier scheuren de brommermacho's nog een extra rondje en blijven nieuwsgierig staan kijken naar onze groep vreemdelingen.
Als we in de oude moskee rondgeleid worden, doen twee jongetjes hun best om mijn aandacht te trekken. Ze maken me duidelijk dat ze iets willen laten zien. Of ik mee wil gaan? Gezien mijn nieuwsgierigheid wil ik dat wel en even later lopen we door de straatjes van het dorp naar een huisje waar ze aankloppen. Een oude oma doet open en komt terug met een sleutel, die even later toegang blijkt te verschaffen tot het dak van de moskee.
Van hierboven hebben we een prachtig uitzicht over het lemen dorp.

Onderweg drinken we thee in een park waar ook de Iraanse families genieten van de vrije vrijdag en gezellig bij elkaar zitten te picknicken. We worden hier en daar uitgenodigd op de thee en gevraagd voor foto's en een praatje, maar we moeten helaas al gauw weer beginnen aan onze reis terug.
Weer terug in Yazd, maken we aan het einde van de middag nog even met een klein groepje een laatste wandelingetje door de woestijnstad. We komen langs het 'cofee net' internetcafe, waar de verbinding redelijk is. Dit blijkt later meer geluk dan wijsheid, de internetcafe's zijn dun bezaaid in dit land en het is me later in de week dan ook niet meer gelukt om mijn mail te checken. Bellen en sms'en ging vrijwel overal waar ik was prima.
Het gebrek aan alcohol wordt gecompenseerd door ijssalons en saprestaurantjes die hier te kust en te keur te vinden zijn. De ijsjes zijn in de lekkerste varianten te verkrijgen en alle mogelijke soorten sapjes en combinaties hiervan worden ter plekke voor je geperst. Er wordt dan ook gretig gebruik van gemaakt door de plaatselijke jeugd.
's Avonds eten we met 4 personen in een eethuis in Yazd een lekkere kebab, de rekening bedraagt inclusief de drankjes amper 3 euro voor ons samen. Dus voor nog geen euro per persoon kun je hier prima eten én drinken!
Dit was ook meteen het laatste avondmaal in Yazd, morgen breken we op richting Shiraz.

Abarkuh شهرستان ابرکوه
Onderweg naar Shiraz bezoeken we in Abakuh de vrijdagmoskee en drinken een kopje thee onder de bekende cypres, die volgens de gegevens op het bijbehorende bord de oudste ter wereld zou zijn met zijn meer dan 4000 jaren. De stam ziet er indrukwekkend uit, maar dit lijkt me wel érg oud, voor een conifeer........
Ook stoppen we nog even bij een oude ijstoren, door de dikke muren van klei kon het ijs tot ver in de zomer bewaard blijven

We vervolgen onze weg tot aan de archeologische vindplaats Pasargadae. Bij het graf van Cyrus II, wat momenteel gerenoveerd wordt en in de steigers staat, gaan we in de schaduw van de bomen genieten van een gezellige picknick.

Pasargadae is door UNESCO in 2003 tot werelderfgoed verklaard.
Ongeveer 80 km verderop ligt de historische stad Persepolis die we vervolgens met een bezoekje gaan vereren..

Persepolis (Perzisch: taagt-e-jamshid) was een stad in het zuiden van Perzië/Iran. Oorspronkelijk heette de stad Parsa, Persepolis is de Griekse naam en betekent Stad van de Perzen. De stad bevatte een paleis waar de Perzische koningen (Shahs) hun audiënties hielden. Tijdens het vieren van het Perzische nieuwjaar (Now-Ruz) kwamen de onderdanen van de verschillende bevolkingsgroepen giften aan de koning aanbieden. Dit is op de muren afgebeeld. Aan de kleding en hoofdtooien is te zien uit welke bevolkingsgroep de onderdanen kwamen. (Meden, Perzen, Assyriërs). De gaven waren vrijwillig en werden als toon van respect voor de koning en zijn beleid gegeven. De mensen die de gaven kwamen aanbieden werden als geëerde gasten ontvangen. Dat er veel respect voor de gasten was is bijvoorbeeld te zien aan de hoogte van de traptreden op de grote toegangstrap. De tredes zijn heel laag (ongeveer 10 cm) en breed zodat de gasten in alle waardigheid in hun prachtige kleding het paleis binnen konden komen.
Deze stad werd gebrandschat door Alexander de Grote; volgens de overlevering had hij honderden lastdieren nodig om de schatten af te voeren. Archeologisch onderzoek heeft fragmenten van gordijnen gevonden. Koolstofdatering toonde aan dat de gordijnen inderdaad de brand overleefd hebben. Deze resten zijn te zien in het museum dat in het herbouwde harem is gemaakt.
 
Het belang van de Perzische beschaving is vergelijkbaar met die van de oude Egyptenaren, de oude Grieken en de Inca's. Veel oudheden uit Persepolis zijn te vinden in het Louvre en het British Museum.

Ook hier in Persepolis voel ik me weer een bezienswaardigheid. Herhaaldelijk komen er Iraniërs vragen om samen op de foto te gaan en ook zonder vragen wordt er hier en daar stiekem van een afstandje ingezoomd. Bij het verlaten van de site zit een groep studenten te picknicken bij hun bus. De jongens aan de ene kant van het kleed, de meisjes aan de andere. Dat vraagt om een plaatje, en meteen worden we uitgenodigd om ook aan te schuiven. De meisjes spreken een aardig woordje Engels en laten meteen horen wat ze geleerd hebben over Nederland: tall people, (you drink a lot of milk?) small country, met veel water en een koningin die Iran en Persepolis heeft bezocht!
Van alle kanten wordt ons eten en drinken aangereikt en het allerbeste toegewenst.
Dit gezellige onderonsje en de gastvrijheid van de aardige en betrokken studenten maakt veel goed in het wat tegenvallende Persepolis, dat niet kan concurreren met de vergelijking van Sabratha en Leptus Magna.

......... SHIRAZ شیراز .....

Shiraz is een stad in Iran gelegen in het midden van het land aan de voet van het Zagrosgebergte. De sta heeft 1,05 miljoen inwoners (2004). Het is de hoofdstad van de provincie Fars en een van de oudste steden van Iran. De stad heeft als bijnaam 'de stad van rozen en nachtegalen'.
Na een lange, maar mooie dag, komen we 's avonds aan in het hotel Argh, in het centrum van de stad.
In het restaurant waar we gaan eten krijgen we een uitgebreide kaart, wat goed uitkomt na het vrij eentonige eten van de laatste dagen. Vandaag staat er steur op het menu, (een wat stevige, witte vis, die er gegrild op het bord heel wat smakelijker uitziet dan in de vijver) weer eens wat anders dan de inmiddels bekende kebab met rijst. Moe maar voldaan trek ik me na het eten terug in mijn nette hotelkamer.

De volgende dag in Shiraz zou een vrije dag zijn, maar onze gids heeft toch een programma in elkaar gezet. Dat ziet er interessant uit en ik sluit me daarom weer aan bij de groep.
Dit blijkt een goede keuze te zijn als we het mausoleum van de 'King of the lamps' bezoeken. Hier wordt de schrijn van Boghe ye Shah-e Cheragh vereerd.
Ik wordt weer eens in de grootste doek gehuld die er te vinden was -de meeste leen-chadors zijn niet berekend op mijn lengte en we moeten koste wat kost voorkomen dat er een enkel onverhuld te voorschijn zou komen- . Als we door de vrouweningang binnen gaan, blijkt de verkleedpartij zeer de moeite waard. Ik kijk mijn ogen uit in het pelgrimsoord dat rijkelijk versierd is met schilderingen en spiegeltjes. Mensen zitten bij elkaar, uiteraard vrouwen en mannen gescheiden, te lezen, te bidden, samen te praten en kinderen spelen hier tussendoor. Er heerst een ongedwongen, bijna gezellige sfeer. Al bij een eerder bezoek aan een soortgelijk mausoleum in Yazd, had ik de indruk dat het gebruikt wordt als een soort recreatieruimte. Op vrijdag was het daar een drukte van belang, een ontmoetingspaats waar gezellig samen een hapje gegeten wordt en rozenwater gedronken. Dit zijn blijkbaar favoriete uitstapjes in het weekend voor de gezinnen.
Het interieur heeft weliswaar een wat kitscherig uitstraling, maar desalniettemin is het een indrukwekkend geheel waar de in chador gestoken vrouwen de schrijn aanraken, kussen en gebeden prevelen.

Ook brengen we deze dag nog een bezoek aan de citadel met de burcht van Karim Khan Zand. Vooral het badhuis in dit kasteel is de moeite waard.
Verder wordt het mausoleum van de bekende dichter Hafez niet vergeten. Hierbij ligt een theehuis waar we een drankje willen gaan nuttigen. Later blijkt dat het theehuis door de autoriteiten gesloten is, omdat de jongeren zich er te vrijpostig gedroegen. Ongehuwde jongens en meisjes samen in één theehuis is ook vragen om problemen!
We zijn dus genoodzaakt om te vertrekken zonder onze thee en we besluiten een nieuwe poging te wagen in de botanische Eram tuin. Deze tuin is een oase van rust in de stad, maar de planten zijn niet echt bijzonder naar mijn persoonlijke mening. Wel is hier op de gezellige binnenplaats met de inmiddels bekende grote banken, thee én cola te krijgen.
Het was weer een gezellige middag, maar ik ben nu toch wel toe aan wat vrije tijd om op eigen houtje wat rond te sjouwen in de bazar en trek er samen met een reisgenootje op uit.
Er was me eerder gewaarschuwd dat het rijgedrag van de Iraniërs zowat het meest onverantwoorde van de aardbol zou zijn. Wel, dit is niet overdreven! Hoe vriendelijk, galant en beleefd de doorsnee Irani ook zijn, in het verkeer zijn ze het tegenovergestelde. Hier geldt het recht van de sterkste en de snelste, no rules.
Het oversteken van een drukke straat blijkt al gauw de meest risicovolle onderneming in dit land in iedere stad. Oversteekplaats, rood licht, het maakt allemaal niet uit, auto's en brommers scheuren gewoon langs me heen en menigmaal worden we zowat van de sokken gereden op onze wandeling.
Brommers scheuren hier kris kras door de verkeerschaos heen, zonder enige bescherming -de helm is hier nog lang niet uitgevonden- en een leeftijdsgrens lijkt er ook niet te zijn. Ik zie er dan ook regelmatig onderuit gaan, (bijna) ongelukken zijn aan de orde van de dag en vrijwel geen auto is er zonder deuken of krassen.
Na een paar uurtjes rondslenteren en souvenirs scoren in de bazar (modieuze sjaals en doeken! en ik koop er ook nog een armband met lapis lazuli, wat hier in Iran gevonden wordt) , trek ik me terug in m'n hotelkamer voor en verfrissende douche en om alvast m'n spullen te pakken voor de tocht naar Isfahan. Morgen begint de dag weer vroeg...........

Maar alvorens in Isfahan aan te komen, brengen we onderweg een bezoekje aan de rotsgraven van naqh-e Rajab.

Na een rit door het mooie rotslandschap met canyons en groene graanvelden leggen we ook nog even aan in het pittoreske dorpje Izad Khast met zijn kasteelruïne en karavanserai. Het schilderachtige uitzicht op het oude lemen dorp, gelegen op een rotsrand is hier werkelijk schitterend. Hier zou ik wel de hele dag rond willen slenteren, fantastisch. Echter na een klein wandelingetje met de dorpsjeugd en hun brommers en voetballen op onze hielen moeten we weer verder. Het hi mister, hello, where you from, is ook hier weer veelvuldig te horen.
Isfahan, here we come!

......ISFAHAN اصفهان......

Isfahan of Esfahan (Perzisch: اصفهان) is een stad in Iran met 2,5miljoen inwoners en is daarmee de derde stad van het land. De stad ligt ongeveer 340 km ten zuiden van Teheran. In de oudheid werd de stad Aspadana genoemd.

In Isfahan was het heerlijk slenteren langs deZeyande Rud rivier en uitrusten in de theehuizen onder de brug. Regematig komt er ook hier weer iemand aan ons tafeltje die: ons welkom heet in Iran, wil weten waar we vandaan komen, vraagt naar onze mening over Iran en de Iraniërs, zijn Engels op ons wil oefenen, vraagt om een foto, of onze e-mailadressen op een papiertje wil. Gezellig! Deze belangstelling zal ik terug in Nederland nog gaan missen!

Een grote Armeense wijk in Isfahan is de wijk Julfa. Tijdens de opbouwperiode van de stad stuurde Sjah Abbas I duizenden Armeniërs uit de Armeense stad Julfa naar Isfahan om de stad verder te ontwikkelen en de handel te bevorderen. 

We brengen een bezoekje aan een van de Armeense kerken in de wijk, de Vank kathedraal,  die vol met plafond- en muurschilderingen is versierd. Vank betekent kathedraal in het Armeens.

De schilderingen vertellen verschillende verhalen uit de bijbel. Tot op heden wordt deze kerk nog steeds gebruikt voor religieuze diensten. Het nabijgelegen museum bezit een collectie oude, bijzondere Armeense boeken. Naast deze kathedraal zijn er nog 12 andere Armeense kerken te vinden in Isfahan.

Vandaag de dag bestaat er in Isfahan een Armeense gemeenschap van zo’n zevenduizend personen  die voornamelijk in deze Armeense wijk wonen.

Na zoveel eeuwen tussen de Iraniërs te hebben geleefd zou je verwachten dat de Armeense gemeenschap meer geïntegreerd zou zijn, maar niets is minder waar. Ze hebben hun eigen wereldje gecreëerd en zijn voornamelijk onder elkaar. In tegenstelling tot in veel andere landen geeft hier de islamitische regering de Armeniërs de ruimte om hun eigen geloof te belijden en ze kunnen rekenen op acceptatie en zelfs enkele extra rechten. De profeet Mohammed had de vroegste moslims zelf al opgeroepen respectvol met christenen om te gaan.

Zo hebben Armeniërs een eigen vertegenwoordiging in het parlement en mogen ze bijvoorbeeld in tegenstelling tot Iraniërs alcohol consumeren, zij het niet in het openbaar. Moslims komen hier veelvuldig in het geheim hun alcohol kopen die de Armeniërs thuis stoken.

Ze hebben naast de kerken ook eigen scholen, waar zowel Armeense als Iraanse docenten werken, de voertaal is er Perzisch maar er wordt enkele uren per week Armeense les gegeven.
Deze relatief tolerante houding van de Iraanse autoriteiten heeft wel zijn keerzijde, zo mogen Armeniërs geen overheidsfunctie bekleden en het is ondenkbaar dat een moslim zou werken voor een Armeense baas. Op het bekeren van een moslim tot het christelijke geloof staat in Iran de doodstraf.

De disco's, terrasjes en sportclubs waar Armeense jongens en meisjes samen komen, worden door de regering getolereerd maar zijn voor moslims streng verboden terrein.

De wijk en het kerkplein zijn ook de enige plaatsen in de stad waar vrouwen hun hoofddoek af mogen doen en waar je dus ongesluierde vrouwen tegen kunt komen.

In december worden hier langs de straten talloze kerstbomen verkocht maar ook nu is voor de alerte kijker te zien dat hier overwegend Armeniërs wonen. Veel winkels vertonen bijvoorbeeld borden met Armeens opschrift.

 Het gezegde: "Als je in Isfahan bent geweest, heb je de halve wereld gezien" kun je alleen beamen als je in deze prachtige stad bent geweest. Reeds duizenden jaren geleden en ook nu nog sluiten mensen van over de hele wereld deze prachtige stad in hun hart. Ik ben er één van.

 Helaas zijn de overige foto's van de laatste dagen verloren gegaan

Kāshān كاشان
Kāshān (Perzisch:كاشان) is een oasestad in Iran. De stad bevindt zich in de provincie Isfahan op het Hoogland van Iran. De stad ligt ongeveer 200 km ten zuidwesten van Teheran. De stad heeft inclusief voorsteden zo'n 400.000 inwoners.
In de bazar gaan we een smalle trap op en ineens staan we boven op het dak, dat bestaat uit vele lemen koepeltjes. We hebben hier een aardig uitzicht over de lemen stad en de blauwe minaretten.
Weer terug beneden heb ik mijn resterende riaals goed besteed in de goudsouk voor een leuk souveniertje. In de haast om op tijd terug te zijn voor de terugreis naar Teheran, liet mijn hopeloze oriëntatievermogen me weer eens in de steek en verdwaalde ik in de smalle straatjes van de bazar. Gelukkig werd ik te hulp geschoten door een behulpzame local en kon ik nog net op tijd de bus halen!
...... Qom قم.......
Qom of Qum (قم in het Perzisch) is een stad in Iran. Het is het centrum van de provincie Qom en de bevolking bedraagt naar schatting 780.000 personen.
De stad is een heilige stad voor sjiitische moslims. In de stad staat de graftombe van Fatima, de zus van Imam Reza.
Qom was ook de plek waar ayatollah Khomeini jarenlang woonde, studeerde en islamitisch onderwijs gaf.
In het mausoleum werden we weer van top tot teen in chador gewikkeld en het bleef even spannend of we de goedkeuring van de mullahs hiermee konden krijgen, maar uiteindelijk hadden we toch het geluk om tot op de binnenplaats toegelaten te worden. Indrukwekkend!
Er werd zelfs heel even toegestaan om een paar foto's te maken. De goden waren ons weer goed gezind vandaag.

Met deze mooie ervaring rijden we door naar Teheran, langs de heilige tombe waar Khomeini begraven ligt. Met de glimp die we hiervan opvangen moeten we het helaas doen, het bezoek aan Qom ging helaas ten koste van dit mausoleum.
Tsja, je kunt niet alles hebben. Ook hier is het leven weer een kwestie van keuzes maken.
Hoe dan ook kan ik terugkijken op een zeer geslaagde tijd in Iran, die voor herhaling vatbaar is!
Inhs Allah...........