MAROKKO

Al Mamlakat al-Maghrebiya
Koninkrijk Marokko

Ouarzazate

Omdat de vorige keer de reis door de bergen naar Ouarzazate niet door kon gaan vanwege de afgesloten weg door sneeuwval op de Tizi n' Tichka bergpas gaan we eind november 2011 een hernieuwde poging wagen.
Ditmaal is het wel gelukt om de 2260m hoge pas te bedwingen, maar na aankomst aan de andere kant werd de weg wederom afgesloten.
Het bleef tot op het laatste moment spannend of we weer op tijd terug zouden kunnen naar Marrakech om onze geboekte Ryanairvlucht naar huis te halen.

Ouarzazate, de hoofdstad van het zuiden, ligt aan het eind van de weg over de Tichka, aan de oever van de Draa. Vanuit Marrakech zijn we een kleine 5 uur onderweg geweest met de  lokale bus. Een mooie route door de bergen, maar onze Marokkaanse medepassagiers hebben geen oog voor de omgeving. De gordijntjes in de bus gaan dicht, er moet bijgeslapen worden. Helaas wordt ook ons uitzicht hierdoor belemmerd, maar nieuwsgierig als wij zijn proberen we zoveel mogelijk op te vangen van wat er onderweg gebeurd.
Aan de noordelijke horizon rijzen de bergen de de Atlas op. De stad ligt op 1160m hoogte op de kruising van de Draa en de Dadesvallei, aan de belangrijkste route tussen de bergen en de woestijn.
Deze plaats, die op een kruispunt van wegen ligt, was oorspronkelijk een uitvalsbasis van het Franse Vreemdelingenlegioen.
Tegenwoordig is Ouarzazate een belangrijk centrum voor filmlocaties in de omgeving en beschikt de stad over een groot aantal hotels. Ouarzazate is modern en weinig karkteristiek, maar de plaats kan bogen op een interessant, hetzij kort, verleden.
Na de chaotische hectiek van Marrakech is dit een rustig en overzichtelijk provinciestadje, met brede straten, gemeentelijke plantsoenen, pleintjes met veel restaurants en terrasjes.
In de jaren '80 maakte Ouarzazate een snelle groei door, de toeristenindustrie stortte zich zeer optimistisch op de stad vanwege de gunstige ligging als pleisterplaats voor het Sahara avontuur en de stad kreeg een extra stimulans voor alle aandacht van de filmindustrie.
Ouarzazate oefent ook op Marokkanene een mystieke aantrekkingskracht uit, zoiets als Timboektoe op Europeanen, en in de afgelopen jaren is de stad opnieuw uitgedijd. Grote woningbouwprojecten zijn in volle gang om te voldoen aan de groeiende vraag van de jonge mensen die niet langer bij hun ouders willen wonen en door instroom van het platteland. Een onzalig plan voor een golfbaan aan de noordkant van de stad is afgeblazen, maar er liggen wel plannen om hier nog meer vijfsterrenhjotels en een massa casino's te bouwen. het is de vraag of de streek voldoende bezoekers voor al deze grote plannen zal trekken.

Onderweg maakt de bus een sanitaire stop in een dorpje met diverse 'wegrestaurants'. De geslachte schapen hangen klaar en de tajines staan in de ochtend al te pruttelen voor de hongerige reizigers.

De Taourirtkasba is het enige historische bouwwerk van Ouarzazate.
De kasba werd gebouwd als paleis door de Glaoui, maar hun leiders hebben er nooit gewoond.
het is misschien wel een van de grootste Marokkaanse kasba's, een enorm familiebezit dat talrijke zonen en neven van de dyunastie huisvestte, naast honderden bedienden en arbeiders, bouwvakkers en ambachtslieden, onder wie joodse kleermakers, juweliers en geldschieters.
Na de onafhankelijkheid werd de kasba door de regering overgenomen en raakte hij in verval. Een recent project van een overheidsinstantie die zich bezighoudt met restauratie van kasba's en ksar slaagde maar gedeeltelijk. hevige regens hebben delen van het bouwwerk weggespoeld, andere delen zijn zeer onveilig.
Het gebouw staat leeg en is gedeeltelijk toegankelijk voor het publiek om een aantal beschilderde plafonds te bezichtigen. Nu zie je alleen de binnenplaats bij de hoofdingang en een paar van de belangrijkste kamers, overdadig versierd maar niet representatief voor de vroegere situatie.
Binnen geeft een doolhof van trappen die zich over alle verdiepingen uitstrekt toegang tot verschillende vertrekken.
Ook de rest van de kasba, waarvan het grootste deel nog steeds bewoond is, is een bezoek waard.
De mensen die in dit voormalig berberdorp wonen zitten niet stil. In de smalle straatjes van de ksar -het versterkte dorp- is het levendig, vrouwen lopen met gebakken brood of veevoer te sjouwen en af en toe moeten we aan de kant springen voor een ezelskar of knetterende brommer.
Natuurlijk ontbreken hier ook de souvenirshops en tapijtwinkel niet, er is zelfs een internetcafe in het oude dorp.

Afgezien van de kasbahwijk is Ouarzazate zelf niet bijster interessant. De omgeving daarintegen lokt en we besluiten de kasbahroute naar Zagora en de woestijn te gaan volgen.

De weg van Ouarzazate naar Zagora is goed onderhouden en voor het grootste deel breed genoeg voor twee voertuigen. Hoewel Zagora de bestemming lijkt, is de vallei met de vele kasba's en ksour zelf de echte attractie.
Bij Agdz (Ag-dés) 68km van Ouarzazate, dalen we af naar de Draavallei. Ten noorden van het dorp begint een prachtig palmbos, met ook hier weer diverse kasba's. Tegen een achtergrond van de bergen van de hoge Atlas verschijnt het ene prachtige plaatje na het andere aan de horizon.

Zagora is de belangrijkste marktplaats van het zuiden, met stoffige, modern aandoende straten en overheidsgebouwen. Aan het eind van de hoofdstaat staat de bekende kwasie-serieuze wegwijzer naar Timboektoe. Slechts 52 dagen per kameel, als de grens open zou zijn.
Ooit lag Zagora op een kruispunt van handelsroutes. Kamelenkaravanen uit het zuiden hielden er halt voor ze verder trokken. Circa 12 km ten zuiden van Zagora ligt Tamegroute, een stoffig woestijnplaatsje. Ten zuiden hiervan, in de omgeving van Tinfou ligt de eerste rij zandduinen. Het lijkt alsof het zand er is neergekiept, zo ten midden in de rotswoestijn, maar de duinen zijn een rijksmonument.
Hier krijgen we een blik op de authentieke sahara en na een wandeling door de zandduinen moeten we helaas weer beginnen aan de terugweg naar Ouarzazate.

Aangekomen in Ouarzazate verzekeren we ons bij het busstation van een plaats in de bus voor de volgende dag. Allah en de weergoden hebben onze gebeden verhoord, gelukkig heeft de zon de sneeuw die gisteren nog de pas afsloot laten verdwijnen, en we kunnen probleemloos de enige weg terug vervolgen.
Met een volle bus rijden we, na een tussenstop bij de wegrestaurants in het dorpje Taddert op de Tichka pas, weer terug richting Marrakech.

Na de bustocht door de bergen zijn we viereneenhalf uur later weer terug in het hectische Marrakech waar we nog een middag voor de boeg hebben alvorens Ryanair ons morgenochtend weer naar Eindhoven brengt.

MARRAKECH