ZUID- MAROKKO

In januari 2014 breng ik wederom een bezoek aan Marokko, waar we met de lokale bus een rondrit door het zuiden gaan maken. Ryanair brengt ons vanuit Eindhoven naar Agadir. Vanuit deze badplaats vertrekken we naar Tafroute waar ik ook in 1994 al eens was. Na een wandeling door de vallei van de Ammeln en de oase Ait Mansour brengen we ook nog een kort bezoekje aan Tiznit, Mirleft, Sidi Ifni en Taroudant.

TAFRAOUTE

Met de bus bereiken we door een landschappelijke prachtige route langs de zuidwestflank van de Anti-Atlas met woestromatische bergdalen en duizelingwekkende afgronden pal langs de smalle en bochtige toegangsweg de oasestad Tafraoute, het centrum van de Cheleuh berbers.
Najma staat ons al op te wachten voor een warm welkom bij de bushalte van CTM en we nemen een binnendoor weggetje over de drooggevallen wadi naar het guesthouse waar weer een warm onthaal volgt door de rest van de familie.
Het dorp met zijn talrijke amandelbomen die hier en daar al prachtig in bloei staan, ligt in een door eigenaardige, kale granietrotsen omgeven keteldal.
Opmerkelijk is de Chapeau de Napoleon, een granietrots die boven het stadje uittorent en die met veel fantasie iets weg heeft van de beroemde steek die die Franse keizer droeg.
De in aardekleuren geschilderede huizen van Tafraoute voegen zich naadloos in het landschap en wanneer de avondschemering valt hullen de granieten hellingen zich in onvergetelijke tinten roze.
Ook de vele nieuwbouwwoningen zijn in traditionele stijl opgetrokken. Deurposten, vensters en dakranden zijn in de regel in een contrasterende kleur geschilderd, als bescherming tegen het boze oog.

Tafraoute is een ideaal uitgangspunt voor bergwandelingen in de omgeving, zowel Oumesnat als Agard Oudad ligt op loopafstand. Een uitstapje naar de vallei van de Ammeln met zijn overweldigende panorama's mag dan ook niet ontbreken. Grillige rotsen en afgelegen gehuchten vormen het stenige landschap van de Vallee des Ammeln, een berberstam die in de regio rond Tafraoute leeft.
Deze omgeving geldt als een van de meest schitterende landschappen van de Anti-Atlas met de olijf- en amandelbomen die goed gedijen onder de steile graniethellingen die reflecteren in het licht. De geisoleerd op de uitstekende rotsen gebouwde ksour en kasba's doen in de verte denken aan adelaarsnesten op grote hoogte.
In de groene oasen volgt het ene dorp op het adere. Ze zijn allemaal hoog boven uitstekende rotsen gebouwd. Door de voor Ammeln karakteristieke architectuur van natuursteen, steken de nederzettingen wat kleur betreft nauwelijks af tegen de omgeving. Alleen de van leisteen tegels gemaate versieringen van de ksour steekt af tegen de in vele roodtinten glanzende rots- en steenpuzzel. Op sommige plaatsen is evenwel ook te zien dat beton en synthetisch kleuren de oude bouwmaterialen hebben vervangen.
De op de kasba-burchten van het Dades-dal geinspireerde en met het moderne comfort van zilverkleurige satellietschotels voorziene moderne villa's van rijke Ammeln vallen sterk op tussen de traditionele kleine huisjes van de minder begunstigde buren op. De Ammeln in Marokko schijnen een bijzondere aanleg voor de handel te hebben.

Een van de woonburchten, Maison Traditionelle, is ingericht als museum en kan voor een gering bedrag worden bezichtigd. Op de benedenverdieping werd vroeger het kleinvee gehouden en staat een graanmolen. Op de eerste verdieping kom je direct bij de schuur en de voorraadruimte. Zo klim je etage na etage omhoog langs de verschillende ontvangstkamers en prive-vertrekken van de familie naar het terras. Er is wat huisraad, een weefstoel en een voorraadvat in de ruimten geplaatst voor de geinteresseerde toeristen.

Fantasiefiguren van roodachtig graniet bevolken de dalen rondom Tafraoute, reuzeneieren balanceren op vooruitstekende rotspunten, men kan met wat fantasie een leeuwenkop zien in dit door erosie gevormde labyrint.
In het 2km vederop liggende dorp Aguerd Oudad staan natuurstenen huizen in de schaduw van een merkwaardige granietformatie, de Chapeau de Napoleon genaamde rots ziet er met wat verbeeldingskracht uit als de hoed van de beroemde Corsicaan.

Alle natuurlijke kleurenpracht van de omgeving was niet voldoende voor de Belg Jean Veraume. Daarom instaleerde hij zich in 1986 samen met zijn zoon en een paar emmers verf op 5km afstand van Tafraoute in het landschap en beschilderde met 20.000 liter verf de granietrotsen. De gekleurde rotsen vormen inmiddels een wat verbleekte toeristische attractie en staan centraal in een korte Marokkaanse speelfilm. Een man die voor gek wordt versleten omdat hij dorpsbewoners lastig valt met zijn hallucinatie over blauwe stenen besluit op onderzoek uit te gaan en betreedt net voor hij de wanhoop nabij is, het terrein van de beschilderde blauwe rotsen.

De inkomstenbron van ons gastgezin is naast de B&B de arganolie, voor de deur van het huis zit moeder dagelijks de noten te kraken.
Het vloeibare goud van Marokko wordt gezien als een culinaire delicatesse, cosmetisch anti-agingproduct, alternatief geneesmiddel bij wonden en maagproblemen, balsem tegen droge huid en breekbaar haar. Arganolie is  rijk aan vitamine E, notig van smaak met een verfijnde, kruidige geur en beleeft hiermee in Europa sinds een paar jaar een regelrechte hype. Niet alleen de grote cosmeticabedrijven, maar ook de alternatieve geneeskunst, de slowfoodbeweging, de natuurcosmeticaproducenten en de biobranche hebben de olie ontdekt.
De productie van de arganolie is een complexe, tijdrovende bezigheid en al generaties lang vrouwenwerk. Het oogsten van de vruchten, het schillen en vervolgens verwijderen van het vruchtvlies, het kraken van de noten, het sorteren, roosteren en met handmolens malen van de pitten. Van het meel wordt met water een soort pasta gemaakt waarvan de vrouwen kleine, bruine koeken vormen, die nte zolang gekneed en geslagen worden tot de kostbare olie vrijkomt uit de massa.
Uit ongeveer 100kg arganvruchten kunnen ongeveer 10- 20kg pitten worden gewonnen waaruit in het bete geval één liter olie geperst wordt.
Alleen in zuid-west Marokko op de schrale, steppeachtige bodem van de zuidelijke Soussregio en op de zuidwestflanken van de Hoge Atlas groeit de arganboom, een gedrongen, stekelige boom, breder dan hoog, een boom die meer dan twee eeuwen oud kan worden en die extreem diep in de zanerige bodem wordtelt, een hel effectieve verdediging tegen de dreigende verwoestijning.
Biologen en bosbouwkundigen vragen zich af waarom de boom blijkbaar alleen in deze regio wil gedijen; alle pogingen om de boom in andere Maghreblanden of in het Midden-Oosten te cultiveren zijn mislukt.
De productie van agnaolie is niet alleen een economische factor voor Marokko, maar ook een middel tot maatschappelijke emancipatie omdat het steeds meer een totale vrouwenaangelegenheid wordt.
De tijd dat de vrouwen zich moesten afbeulen met de vervaardiging van het vloeibare goud, terwijl de mannen als tussenhandelaar en marketingstrateeg de winsten uit de verkoop in eigen zak staken is aan het veranderen. Steeds meer komt de economische keten van vervoer, export, reclame, verkoop en marketing in handen van de vrouwencooperaties. Tegen deze achtergrond gezien werkt de arganolie eveneens als een soort smeermiddel voor sociale verandering, regionale verbetering en maatschappelijke ontwikkeling.

VOOR HET VERVOLG VAN MIJN REIS DOOR ZUID-MAROKKO, KLIK OP BOVENSTAANDE FOTO

http://henriette-goeseast